Budapeşte’nin En Eski Dördüncü Köprüsü: Elizabeth Köprüsü

Elisabeth Köprüsü (Erzsébet híd), Macaristan'ın başkenti Budapeşte’nin iki yakası olan Buda ve Peşte’yi Tuna Nehri boyunca birbirine bağlayan bir köprüdür. Budapeşte’nin en eski dördüncü köprüsüdür. Köprü, Budapeşte’nin merkezinde Tuna Nehri'nin 290 metrelik en dar bölümünde inşa edilmiştir. Köprü adını, 1898 yılında suikasta kurban giden Avusturya İmparatoriçesi ve Macaristan Kraliçesi olan Elizabeth'ten almıştır. Kraliçenin büyük bronz heykeli bugün, köprünün Buda ayağında küçük bir bahçenin ortasında yer alıyor. Orijinal eklektik gösterişli tarzdaki köprü 1897-1903 yılları arasında inşa edildi. Daha sonra II. Dünya Savaşı sırasında tahrip edildi ve 1961–1964 yılları arasında herhangi bir süsleme olmadan önemli ölçüde basitleştirilmiş bir şekilde yeniden inşa edildi. Köprünün Buda ayağı Gellért Tepesi'ndeki Saint Gellért anıtı, Kraliçe Elizabeth'in heykeli ile Döbrentei Meydanı'na, Peşte ayağı ise 15 Mart Meydanı’na çıkar.

Elizabeth Köprüsü

Köprünün Tarihi

Dekoratif bir asma zincir köprüsü olan Elizabeth Köprüsü, bir yolsuzluk skandalının ortasında 1897 ile 1903 yılları arasında inşa edildi. Elizabeth Köprüsü’nün Buda ayağı, doğrudan Gellért Tepesi'nin devasa eteklerine giriyor ve köprüye bağlanmak için karmaşık bir yol düzenlemesi gerektiriyor. Köprü böyle tasarlandı çünkü Şehir Konseyi üyesi olan zengin bir asil, nehir kıyısının belirli bir alanına sahipti. Araziyi köprü yapımı amacıyla satarak, diğer meclis üyelerine ve mühendislere de rüşvet vererek bir servet kazanmak istedi. Araziyi büyük ölçüde şişirilmiş fiyatlarla satmayı başardı. At arabaları çağında geometri meselesi önemli görülmedi ve ortaya çıkan maliyet aşımları örtüldü, bu nedenle kovuşturma yapılmadı. Son yıllarda, köprübaşını hemen takip eden keskin dönüşte birçok sürücü kalıcı olarak yaralandı ve hayatını kaybetti. 2004 yılında bir ailenin ölümüne neden olan bir kazadan sonra, köprünün Buda tarafı çıkışına 40 km/s hız sınırı getirildi.

Köprü ismini Kraliçe Elizabeth'den alıyor.

Elizabeth Köprüsü’nün ilk hali, ülkenin dört bir yanındaki diğer birçok köprü ile birlikte, II. Dünya Savaşı'nın sonunda Alman kuvvetlerinin geri çekilmesi sırasında havaya uçuruldu. Köprü, Budapeşte'de orijinal haliyle yeniden inşa edilemeyen tek köprüdür. Eski köprünün resimleri ve bazı kurtarılmış unsurları, Budapeşte’de bulunan Şehir Parkı'ndaki Ulaşım Müzesi'nin önündeki bahçeden görülebilir.

Köprü II. Dünya Savaşı sırasında yıkıldı.

Şu anki mevcut ince beyaz kablolu köprü, 1961–1964 yılları arasında aynı yerde inşa edildi, çünkü hükümet köprü için tamamen yeni temeller inşa etme lüksüne sahip değildi. Köprünün ana kiriş kabloları altıgen kesitlidir, yedi farklı çapta binlerce temel çelik telden oluşur, bunun nedeni kısmen ilk bilgisayarların dairesel kesitli ana kablo grubu için çözüm sağlayamamasından kaynaklanmaktadır.

Elizabeth Köprüsü'nün ilk hali

Pál Sávoly tarafından tasarlanan yeni tasarım Almanya’nın Köln şehrindeki Mülheim Köprüsü'nü temel alıyor. Bu yeni tasarımın zayıflıkları vardı. Yapıda çatlak izleri görüldükten sonra 1973 yılında tramvay ve ağır taşıtların köprüden geçmeleri yasaklandı.

Günümüzde Elizabeth Köprüsü

Elisabeth Köprüsü için özel aydınlatma, ünlü Japon aydınlatma tasarımcısı Motoko Ishii tarafından tasarlandı. Japonya, maliyetlere 120 milyon forint (450.000 EUR) katkıda bulundu. Budapeşte Şehir Meclisi proje için 150 milyon forint ödedi. 2009 yılı Avusturya-Macaristan Monarşisi ve Japonya arasında diplomatik bağlar kurmanın 140. Yıldönümü, Japonya ile Macaristan arasında yeniden diplomatik ilişkilerinin kuruluşunun ise 50. Yıldönümüydü.

Elizabeth Köprüsü

Hunyadi Ailesi’nin kökeninin araştırılması János Corvin'in mezarı ile başladı

Macarlığı Araştırma Enstitüsü Arkeoloji Araştırma Merkezi Başkanı Miklós Makoldi 26 Ocak 2021 tarihinde Kossuth Radyo’da yayınlanan “Günaydın Macaristan!” programında Hunyadi ailesinin kökeninin araştırılmasının János Corvin ve oğlunun Hırvatistan'daki mezarının kazılmasıyla başladığını açıkladı.

János Corvin

Kral Matthias'ın oğlu János Corvin ve torunu Kristóf Corvin, Hırvatistan'ın Lepoglava kentinde bulunan Pauline Babalar Manastırı’na defnedildi. Miklós Makoldi, mezarların 19. yüzyılda kazılmış olmasına rağmen kemiklerin iyi durumda olduğunu belirtti. Mezarın kapağı açıldıktan sonra 30'lu yaşlarda bir adam ve 6 yaşında bir erkek çocuğunun kalıntılarının tespit edildiğini ekledi.

Erişkin kalçasında, topallığın açık bir göstergesi olan lezyonlar bulundu. Bu duruma, János Corvin’den bahseden yazılı kaynaklarda da değinilmektedir. Buradan, Kral Matthias'ın oğlu ve torununun mezarlarının gerçekten kazıldığı anlaşılmaktadır.

Kemiklerden arkeogenetik bir örnek alındı. Alınan bu örnek, Kral Matthias'ın kalıntılarının belirlenmesine yardımcı olabilir. Diğer birçok Macar kralı gibi, Kral Matthias da Székesfehérvár bazilikasına gömüldü. Türklerin Macaristan’da hüküm sürdüğü dönemde bazilikadaki kemikler karıştı.

Kralların, piskoposların ve soyluların kalıntıları da dahil olmak üzere bazilikada bulunan kemikler şu anda tamamen karışmış bir vaziyettedir.

Miklós Makoldi, Kral Matthias'ın kemikleri tespit edilebilirse, kralı tekrar uygun koşullarda defnetmenin mümkün olacağını belirtti. Kemiklerden alınan örneklerin analizinin birkaç ay sürdüğünü de ekledi. Bunu kemik saklama alanının açılışı ve burada bulunan yaklaşık 600 kemiğin analizi ve tanımlanması takip edecek.

Kaynak: https://www.origo.hu/tudomany/20210126-corvin-janos-sirjanak-feltarasaval-kezdodott-a-hunyadicsalad-szarmazasanak-kutatasa.html

Genç Macar-Sırp Oyuncu Milos Kerkez AC Milan’a transfer oldu

İtalya’nın ünlü kulübü AC Milan, genç Macar-Sırp oyuncu Milos Kerkez ile anlaştı. Voyvodina doğumlu sol bek, son iki yılını Győri ETO akademisinde geçirdi. Kerkez, Macar milli takımını tercih edeceğini söyledi.

Milos Kerkez AC Milan'da

17 yaşındaki Milos Kerkez, futbol oynamaya başladığı Sırbistan'ın Voyvodina eyaletinin Verbász (Vrbas) kentinde doğdu. Rapid Wien akademisine kabul edilmeden önce Hajduk Kula'da oynadı. Buradaki sorunlar nedeniyle kısa süre sonra Avusturya kulübünden ayrıldı ve Győri ETO’nun Fehér Miklós Akademisi'ne katıldı. Geçtiğimiz iki yılı Győr'da geçirdi ve şu anda Macar ikinci liginde oynayan ETO'da 16 maç oynadı.

Oyuncunun menajerine göre, Milos Kerkez'i seçen Milan’ın efsanesi oyuncusu dünyaca ünlü eski sol bek ve şu anda da AC Milan’da sportif direktör olan Paolo Maldini’ydi. Maldini, bu seviyede bir oyuncunun Milan'ın genç takımında bulunmadığını işaret etti. Ayrıca Milan'ın kendisini A takımın bir parçası olarak gördüğünü ve kısa süre sonra kulübün sol bek oyuncusu Theó Hernandez'in arkasındaki ikinci tercih olacağını iddia etti.

O artık bizden biri: Macaristan Ankara Büyükelçisi Viktor Mátis

Macaristan 🇭🇺 Büyükelçisi Sayın Viktor Mátis. Genç, dinamik, başarılı. Akıcı Türkçesi ile o artık bizden biri. 01 Şubat 2021 tarihi itibariyle tam 2 yıldır "Macaristan Ankara Büyükelçisi" olarak görev yapıyor. Bu yazımda kendisinin 2 yıllık görev sürecini özetledim.

Macaristan Ankara Büyükelçisi Viktor Mátis

Her şey bir tabak iskender fotoğrafı ve "Ankara'ya geri gelmek ne güzel" tweeti ile başladı.



Yıllarca diplomat olarak çalıştığı Ankara'daki büyükelçilik binasına bu sefer Macaristan 🇭🇺 Büyükelçisi olarak geldi. "Burada çalışmak büyük bir onur. Kendimden önceki büyükelçileri örnek almak, kendimden sonraki büyükelçilere örnek olmak ümidiyle" diyordu Büyükelçi Mátis.



08 Şubat 2019 tarihinde Macaristan Büyükelçisi Viktor Mátis Anıtkabir'e giderek Ata'nın huzuruna çıktı ve mozoleye çelenk bıraktı. Anıtkabir'deki törende kendisine eşlik eden Ankara'daki Macarlara, Türk-Macar Dostluk Derneği'ne ve Hungaroloji Anabilim Dalı'na teşekkür etti.



Büyükelçi Mátis, Anıtkabir Özel Defteri'ne şu cümleleri yazdı.



İlk röportajını 10 Şubat 2019 tarihinde Anadolu Ajansı'na verdi. Bu röportajında Büyükelçi Mátis, "Macaristan'ın Ankara Büyükelçisi olmak benim için çok büyük bir onur, fırsat ve sorumluluk. Yapacak çok işimiz var" diyordu.



Mátis, büyükelçi olarak ilk ziyaretlerinden birini Macarlar açısından da önemli olan Kütahya'ya gerçekleştirdi. Macar Özgürlük Savaşı'nın yıldönümünde Kossuth Müzesi'ndeki anma törenine katılan Mátis "Kütahya'ya geri dönüş, sanki memlekete dönüş gibiydi" diyordu.

Yıllar önce Avrupa Birliği (AB) Avrupa Gönüllü Hizmet projesi kapsamında Antalya'da 1,5 yıl yaşayan Viktor Mátis, Nisan 2019'da kente bu kez büyükelçi olarak geliyordu.

Büyükelçilik görevinin ilk aylarında Türkiye'nin çeşitli şehirlerinde resmi ziyaretlerde bulunuyor ve programlara katılıyordu. Bu yönüyle Mátis, dinamik bir büyükelçi olacağının işaretlerini veriyordu.



Türkiye'de gittiği şehirlerde Macar anıtlarını da ziyaret etmeye özen gösteriyordu. 26 Nisan 2019 tarihinde resmi ziyaretlerde bulunmak üzere geldiği İzmir'de, Üçkuyular Vapur İskelesi'nde bulunan Lajos Kossuth büstü de ziyaret ettiği Macar anıtlarından biriydi.

17 Mayıs 2019 tarihinde Ankara Üniversitesi'nin kütüphanesinde Büyükelçi Viktor Mátis'in katılımıyla Macar kitap köşesinin açılışı yapıldı ve Hungaroloji Anabilim Dalı öğrencilerinin hizmetine sunuldu.

Yoğun çalışma temposuna rağmen, ülkesinden Türkiye'ye gelen misafirleri ihmal etmiyor, onlarla yakından ilgileniyordu. 01 Temmuz 2019 tarihinde Macaristan'ın Kecskemét şehrinden gelen genç halk dansçılarını büyükelçilikte ağırladı.

Boyabat Belediye Başkanı'nın daveti üzerine 27 Temmuz 2019 tarihinde Boyabat'a gelen Büyükelçi Viktor Mátis, gösterilen ilgi ve misafirperverliğe çok teşekkür etti ve beni bu kadar iyi ağırlayan başka bir yere gitmedim dedi.

Ekim 2019'daki Erzurum ziyaretinde Mátis "Hayatımın neredeyse dörtte birini Türkiye’de geçirmiş olmama rağmen buraya ilk defa geliyorum. Macarlar olarak, Türk-Macar tarihine saygı duyuyoruz. 1919 Erzurum Kongresi’nin 100. yıl dönümünde burada olmak benim için çok önemli” dedi.

23 Ekim 2019 tarihinde Macaristan Büyükelçisi Viktor Mátis, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Hungaroloji Anabilim Dalı'na büyük değer taşıyan kitapları hibe etti.

Macarlar açısından önemli bir şehir olan Tekirdağ'da, 30 Ekim 2019 tarihinde Macaristan 🇭🇺 Ankara Büyükelçisi Viktor Mátis'in de katıldığı törenle Türk-Macar Kültür Evi açıldı.

Katıldığı çevrimiçi bir konferansta Büyükelçi Mátis Hungaroloji Ana Bilim ile ilgili şunları söylemiştir: "Hungaroloji Ana Bilim Dalı bizim için çok önemli. Çünkü Türkiye’de Macarcayı üniversite seviyesinde öğreten, çok iyi organize edilmiş ve kompakt bir halde olan tek kurum."

21 Ekim 2020 tarihinde Macaristan 🇭🇺 Ankara Büyükelçisi Viktor Mátis ve beraberindeki heyet, resmi ziyaretlerde bulunmak Trabzon şehrine geldi. Büyükelçi Mátis'in kravat seçimi ise adeta Trabzonlulara bir jest niteliğindeydi.

23 Ekim 2020 tarihinde Macaristan Ankara Büyükelçisi Viktor Mátis Sinop'un Boyabat ilçesine gelerek, 1930'larda Boyabat'ta kuyu açan, elektrik sağlayan Macar mühendis Albert Ajtai Kovach'ı anma törenine katıldı.

25 Kasım 2020 tarihinde Macaristan 🇭🇺 Ankara Büyükelçisi Viktor Mátis'in katılımıyla Macaristan Trabzon Fahri Konsolosluğu'nun resmi açılış töreni gerçekleştirildi.

Macaristan Ankara Büyükelçisi Viktor Mátis bir Gençlerbirliği taraftarı...



Macaristan Ankara Büyükelçisi Sayın Viktor Mátis'in dinamikliği, başarılı çalışmaları, Türk-Macar ilişkilerine ve dostluğuna sunduğu büyük katkı, Hungaroloji Ana Bilim Dalı'na verdiği önem gerçekten takdire şayan. Samimiyetiyle ve akıcı Türkçesi'yle o artık bizden biri...