21 Mayıs 2020 Perşembe

Macaristan Ankara Büyükelçisi Viktor Mátis'in Hungaroloji Ana Bilim Dalı Hakkındaki Görüşleri

Macaristan Ankara Büyükelçisi Sayın Viktor Mátis 21.05.2020 tarihinde Ankara Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi tarafından video konferans biçiminde yayınlanan "COVID-19 Pandemisinin Uluslararası İlişkilere Etkileri: Macaristan-Türkiye İlişkileri" isimli programa konuk olmuştur.

Macaristan Ankara Büyükelçisi Viktor Mátis

Bu programda Büyükelçi Sayın Viktor Mátis, Hungaroloji Ana Bilim Dalı ile ilgili görüşlerini söylemiştir. Gerçekten de çok güzel ifadelerde bulundu. Ben de bu ifadelere yazılı olarak kaydettim.  Bir Hungarolog olarak Hungaroloji ile ilgili samimi ifadeleri ve görüşleri için Macaristan Ankara Büyükelçisi Sayın Viktor Mátis'e teşekkür ediyorum. Şimdiki Hungaroloji öğrencileri de gerçekten çok şanslı. Arkalarında bir büyükelçi ve Macar Devleti'nin desteği var. Gelin şimdi noktasına virgülüne dokunmadan programda o güzel Türkçesiyle sayın büyükelçinin söylediklerine okuyalım.

"Hungaroloji Ana Bilim Dalı çok tarihi ve köklü. 1936’dan itibaren var olan bir kurum olduğunu, Türkiye-Macaristan ilişkileri ile ilgilenen her Macar bilir, çok iyi bilir hatta ve bu kurum da bizim için çok önemli. Çünkü Türkiye’deki Macarcayı üniversite seviyesinde öğreten ve çok organize edilmiş ve kompakt bir halde olan tek kurum. Bu çok önemli. Şu anda şöyle de özetleyebilirim Macaristan hakkında en çok bilen ve en çok öğrenen kişiler ve özellikle Macar dilini en çok bilen kişilerin Ankara Üniversitesi D.T.C.F Hungaroloji Ana Bilim Dalı’ndan çıkması gerekir. Bu nedenle Hungaroloji başımızın üstünde yani Türkiye’deki en önemli eğitim kurumu. Bu nedenle de Ankara Üniversitesi ile olan iş birliğimiz de çok güçlü ve çok geniş. Buraya atandığımdan sonraki süreçte hocalara ve öğrencilere net bir şekilde şunu söyledim: Biz sizin Macarca bilmenizi istiyoruz. 4 sene sonra lisansı bitirdiğinizden sonra ve diplomanızı aldığınızdan sonra Macarca bilmenizi kesinlikle istiyoruz. Bunun için ne tür yardım, destek gerekiyorsa hem biz büyükelçilik olarak hem Macaristan devleti olarak sunmaya hazırız ve bunu çok net bir şekilde söyledim. Eğer bir Hungaroloji öğrencisi Macaristan’a bursla gitmek istiyorsa o halde o Hungaroloji öğrencisi Macaristan’a bir burs ile gidecek. Bunu biz organize edeceğiz. Çünkü Türk-Macar ilişkileri bir yandan çok önemli öbür yandan köklü ve şu anda Hungaroloji öğrencilerinde umudumuz çok ciddi, yani birkaç sene içerisinde şu an Hungaroloji öğrencilerinden birçoğunun çok iyi Macarca bilmesini istiyoruz çünkü bu hem kültür hem ekonomik hem siyasi ilişkiler için çok ciddi bir itici güç olabilir bu nedenle her türlü desteği sunmaya hazırız. Birkaç tane özel, sadece Macaristan’da bulunabilen kitap desteğinde bulunduk, ondan sonra çok ciddi değeri olan araştırmaları destekleyen programlarında bulunduk, ortak programlar organize etmeye çalışıyoruz geçen sene 15 Mart’ta Macaristan’ın Milli Günü vesilesiyle öğrencilerin çoğunu Kütahya’ya götürdük üniversite yönetiminin değerli destekleriyle. İşbirliğimiz çok iyi. Hungaroloji Ana Bilim Dalı’na benzeyen yani onun muadil kuruluşu da Macaristan’da var. Çünkü Macaristan’da Türkoloji çok önemli, çok güçlü, tarihi, köklü, çok güçlü bir kurum ve tabi onunla olan işbirlik de çok önemli. Mesela Türkoloji Macaristan’daki tek Türkoloji Budapeşte ELTE Üniversitesi’nde, Macaristan’ın en eski üniversitesinde bulunmaktadır. ELTE Rektörü’nün Ankara Üniversitesi’ne yaptığı geçen seneki ziyarette mesela iki rektör bir anlaşmaya vardı bundan sonra her sene Hungaroloji ve Türkoloji öğrenciler bir tür değişim programına katılacak, yaz kurslarına gelecekler ve gidecekler tabi ki bunu bu sene yapamıyoruz çünkü bu yaz biraz zor ama söylediğim uzun dönem burslar lisans da olabilir yüksek lisans da olabilir tek senelik 6 aylık veya araştırma eylülden itibaren planladığımız gibi devam edecek ve bu tabi Hungaroloji öğrenciler için de çok önemli yani onlar için hem Ankara Üniversitesi tarafında hem de tek tek öğrenciler tarafından ne gibi istekler girişimler geliyorsa biz onun hepsini yapacağız."

Programın tanıtımı

2 Mayıs 2020 Cumartesi

Dünya çapında kullanılan Macarca bir kelime: Kocsi

Kocsi, Macarca kökenli bir kelimedir. Kocsi kelimesinin kökeni Macaristan’ın kuzeybatısındaki Komárom-Esztergom eyaletinde bulunan Kocs köyünden geliyor. Kocsi kelimesi de Kocs'a ait, Kocs'dan gelen vb. anlamlarını taşır. Yüzyıllarca atların çektiği bir araç anlamına geliyordu, ancak otomobillerin ortaya çıkmasından bu yana, Macaristan'da arabalar için de eş anlamlı olarak kullanılıyor. Diğer diller tarafından benimsenen birkaç Macarca kelimeden biridir.

1568 yılına ait bir Kocsi at arabası
15. yüzyılda Kocsi arabaları hafif, ince işçiliği nedeniyle hızlı ve nispeten rahattı. Bu sayede Avrupa çapında üne kavuştu. Bu arabaların gelişmesinde önemli rol, Kocs köyünün Buda-Viyana arasında posta yolunun geçiş güzergahında bulunmasıydı. Kocs köyü bir nevi dinlenme noktasıydı. Burada at değiştiricileri bulunmaktaydı. Bu posta yolu, vagon üretimi yapan köy için adeta bir sıçrama noktasıydı. Bu da Kocsi arabalarının modernizasyonu ve gelişimi için adeta bir teşvik demekti. Ortaya çıkan bu Macar araba, zamanın ağır at arabalarından farklı olarak çok hafif ve hızlıydı. Doğal esnekliği, iyi seçilmiş ahşap malzemelerin ince işçiliğinden kaynaklanıyordu. Tekerlekler, tahta kazıklar, ahşap burçlar, birkaç esnek sert ağaçtan yapılmış ahşap akslar titreşimi azaltır. Tekerleklerinin esnek oluşu sebebiyle konforlu seyahatler yapılabilmektedir. Bu özellikleriyle neredeyse tüm Avrupa'da kullanılmış ve meşhur olmuştur. Ülkelerin dillerine de bu isimle (Kocsi) geçmiştir.

Kocsi arabalarının doğduğu yere hoş geldiniz!

Aşağıdaki diller kocsi biçimini kullanır:
İngilizce - coach
Almanca - kutsche
Fransızca - cocher
Çekçe - kocár
Flamanca - goetse
Katalonca - cotxe
Lehçe - kotz
İtalyanca - cocchio
İspanyolca - coche
İsveççe - kusk
Slovakça - koc
Slovence - kocíja

Kocs Köyü'nün arması: Koç ve Kocsi arabası

Efsaneler, Kral Matthias'ın kocsi arabasını da kullanmaya istekli olduğunu söylüyor. 1998'den beri, yerli halk atalarının geleneklerini korumak için her yıl rekabeti iten bir araba düzenliyor.

Kocs Köyü'nün haritadaki konumu