27 Mart 2021 Cumartesi

125 yıllık bir Macar Şirketi: Tungsram

Macaristan'da bulunan Tungsram şirketi, ampulleri ve elektronik cihazları ile tanınır. Macaristan’ın başkenti Budapeşte’nin Újpest bölgesinde 1896 yılında kurulan şirket, başlangıçta telefon, kablo ve santral üretimi yapıyordu. Tungsram adı, tungsten ve wolfram (ampul iplikçiklerinin yapımında kullanılan metalin iki yaygın adı) bir birleşimidir. Tungsram dünyada ilk defa akkor ampulü üretmiştir. Tungsram, komünist hükümetin 1945 yılında kamulaştırılmadan önce, Amerikan General Electric ve RCA şirketlerinden sonra dünyanın en büyük üçüncü ampul ve radyo tüpü üreticisiydi.

Tungsram'ın ürettiği akkor ampul

Şirketin Tarihi

13 Aralık 1904 tarihinde Macar Sándor Just ve Hırvat Franjo Hanaman karbon filamentten daha uzun ömürlü ve daha parlak ışık üreten dünyanın ilk tungsten filaman ampulü için Macaristan’da 34541 patent numarası ile başvuruda bulundular. Bu dünyadaki üretilen ilk akkor ampuldü. Ortak mucitlerin bu patentleri, birçok Avrupa ülkesinde halen Tungsram markası adı altında satılıyor. 1934 yılında Tungsram, daha uzun ampul ömrü sağlayan kripton gazı ile doldurulmuş ampuller için Imre Bródy tarafından bir patent aldı. Şirket, I. Dünya Savaşı sırasında radyo tüplerinin seri üretimi başladı ve radyo bölümü şirketin en karlı bölümü haline geldi. Macar fizikçi Zoltán Bay, György Szigeti ile birlikte 1939 yılında, SiC tabanlı bir aydınlatma cihazının patentini alarak, beyaz, sarımsı beyaz veya yeşilimsi beyaz yayan bor karbür seçeneği ile Macaristan'da led aydınlatmanın öncüsü oldular. British Tungsram Radio Works, savaş öncesi günlerde Macar Tungsram'ın bir yan kuruluşuydu.

1910 yılına ait bir Tungsram reklamı

1990 yılında Amerikan General Electric, Tungsram'ın çoğunluk hissesini satın aldı ve altı yıldan fazla bir süre boyunca girişime 600 milyon dolar yatırım yaparak operasyonlarını her yönüyle baştan aşağı yeniden yapılandırdı. Bu, bugüne kadar Orta ve Doğu Avrupa'da bir ABD firmasının yaptığı en büyük imalat yatırımı oldu. Tungsram bugün General Electric'in bir yan kuruluşudur ve adı bir marka ismi olarak korunmaktadır.

Şubat 2018 itibarıyla GE Macaristan CEO'su Jörg Bauer, GE'nin Avrupa, Orta Doğu, Afrika ve Türkiye'deki aydınlatma ve küresel otomotiv aydınlatma işini satın aldı. Şirket, Tungsram Group adı altında yeniden faaliyete devam ediyor.

Tungsram Marka Logosu