Hungarikum: Herend Porselen Fabrikası

Herend Porselen Fabrikası, 1826 yılında Macaristan’ın Veszprém şehri yakınlarında bulunan Herend kasabasında kurulmuştur. Herend Porselen Fabrikası el yapımı ve yaldızlı lüks porselen konusunda uzmanlaşmış bir Macar üretim fabrikasıdır. Fabrika, 19. yüzyılın ortalarında, Avrupa'daki Habsburg Hanedanlığı ve diğer aristokrat müşterilerinin tedarikçisi konumundaydı. Klasik desenlerinin çoğu hala üretimdedir. Macaristan'da komünizmin çöküşünden sonra fabrika özelleştirildi ve şu anda %75'i yönetime ve işçilere aittir. Dünyanın 60'tan fazla ülkesine ihracat yapmaktadır. Ana pazarları İtalya, Japonya, Rusya ve ABD'dir.

Herend Porselenleri Marka Logosu

Fabrikanın Tarihi

Herend Porselen Fabrikası, 1826 yılında Vince Stingl tarafından çanak çömlek üretim fabrikası olarak kuruldu. İlk zamanlarda Stingl, porselen yapımı üzerine araştırma deneyleri de gerçekleştirdi.

Herend Porselen Fabrikası'nın kurucusu: Vince Stingl

Stingl daha sonra iflas etti; alacaklısı Mór Fischer 1839'da fabrikanın kontrolünü ele geçirdi. Yeni fikirleri olan ve hırslı bir yapıya sahip Fischer, aynı yıl sanatsal porselen üretmeye başladı. O zaman kırık porselenleri yenilemek, Uzak Doğu'dan ve Avrupa'dan eski, klasik porselen yemek takımları tedarik etmek neredeyse imkansızdı; 1849 yılına gelindiğinde Fischer, porselenleri sadece Macar aristokrasisine satabiliyordu.

Fabrika'nın ikinci sahibi : Mór Fischer Farkasházy

İlk Macar Endüstriyel Sanat Sergisi'nde Herend Porselenleri bronz madalya alır ve Lajos Kossuth, Herend porselenlerini yerli endüstriyel sanatın neşeli gelişmelerinin bir parçası olarak tanımlar.

İlk Ödül: Bronz madalya

Herend, tasarımlarını Birinci Macar Uygulamalı Sanat Sergisi’nde, 1845 yılında Viyana Sergisi’nde, 1851 yılında Londra'daki Büyük Sergi’de, 1853 yılında New York'taki Tüm Ulusların Endüstri Sergisi’nde ve 1855 yılında Paris'teki Universelle Sergisi’nde sergiledi. Herend porselenleri çok beğenildi ve Kraliçe Victoria, Avusturya-Macaristan İmparatoru Franz Joseph, Meksika İmparatoru Maximillian tarafından sipariş edildi. Aralarında Kraliçe Victoria, Esterházy, Batthyány, Rothschild, Apponyi’nin de olduğu ilk müşteriler için bazı özel desenli porselenler üretildi. 1865 yılında Avusturya-Macaristan İmparatoru Franz Joseph, Fischer'e porselen sanatındaki çalışmalarından ötürü bir Macar soylu unvanı verdi. Bundan sonra Fischer, Tata ailesinin evinin isminin (Wolfshaus) Macarlaştırılmasından oluşan Farkasházy soyadını kullanmaya başladı.

1862 yılına ait bir Herend Porselen Takımı

1872 yılından itibaren Mór Fischer Farkasházy, kapatılan Viyana Fabrikası'nın şekil ve desenlerini kullanma hakkına sahip oldu. 1874 yılında Fischer, fabrika yönetimini oğullarına verdi. Oğulları şirketin odağını sanatsal yaratımdan uzaklaştırdılar ve bu yüzden de satışlar düşmeye başladı. Fabrika birkaç kez el değiştirdi de neredeyse iflasın eşiğine geldi. 1800’li yılların sonunda, kurucunun torunu Jenő Farkasházy fabrikanın yeni sahibi oldu. Torun Farkasházy, yabancı porselen fabrikalarında deneyim kazanmış, yeni tasarımlar yaratmaya ve geleneksel desenleri canlandırmaya başlayan eğitimli bir seramikçiydi. Ayrıca 1900 yılında Paris’te, 1901 yılında ise St.Petersburg'da yeni model porselenlerini tanıttı.

Herend Porselen Vazo

İki dünya savaşı arasında, Fischer döneminden itibaren süregelen geleneksel ürünlerin sınırlı üretimine devam edildi. Macar heykeltraşların çalışmalarının kopyaları olan Macar figürleri de üretildi. 1948'de şirket kamulaştırıldı. 1993 yılında özelleştirildi ve 2015 yılında %75’i yönetim ve işçiler tarafından sahiplenildi.

Üretim 

Herend ürünleri, kaolinit, feldispat ve kuvars karışımı kullanılarak sert macun porselenden yapılır. Temizleme, dekor verme ve kurutma işlemlerinden sonra, porselen önce 830 santigrat derecede pişirilir. Pişen porselen parçaları daha sonra bir sır içine batırılır ve bu sefer 1410 santigrat derecede tekrar pişirilir. Bu işlem sonrası beyaz ve yarı saydam bir porselen elde edilir. Bu aşamadan sonra porselenler elle boyamaya hazırdır. Renklerle veya altınla boyanmış olmasına bağlı olarak, bir veya iki kez daha pişirme işlemine tabi tutulabilirler.

Herend Porselen Fabrikası

Herend porselenleri 1851-1937 yılları arasında dünya sergilerinde 24 büyük ve altın ödül kazandı. En iyi bilinen Herend modellerinden biri olan Çin tarzı canlı renklerle boyanan kelebek ve çiçekli porselenler 1851'de Londra Dünya Sergisi'nde sunuldu. İngiliz Kraliçesi Victoria, Windsor Kalesi için altın madalya kazanan bu desenli akşam yemeği porselen setini sipariş etti ve bu nedenle bu desen "Viktória" olarak adlandırıldı. Herend Porselen Fabrikası, hem Macaristan'da hem de yurtdışında Habsburg Hanedanlığı ve aristokrasinin porselen tedarikçisiydi. Fabrika, halen kaliteli bir üretim için geleneksel yöntemlere göre porselen üretmeye devam ediyor.

Kraliçe Victoria Serisi

Porselen Müzesi

Porselen Fabrikası’nın bulunduğu arazide bir de Porselen Müzesi vardır. Müze 1964 yılında ziyarete açıldı ve 2002 yılında Macaristan'da yılın müzesi seçildi. Müze, Herend porselen fabrikasının tarihini ve teknolojisini ziyaretçilere sunar. Aynı zamanda ziyaretçiler müzedeki büyük ekranlardan Herend porseleni üretime sürecini izleyebilirler.

Porselen Müzesi Giriş Kısmı

Müzenin iç kısmı