Son Budin Valisi : Arnavut Abdurrahman Abdi Paşa

Son Budin Beylerbeyi Arnavut Abdurrahman Abdi Paşa (1616 - 2 Eylül 1686) aslen yeniçerilikten yetişmiş bir askerdir. 1669 yılında yeniçeri ağalığı görevine tayin edildi. Girit kuşatmasında gösterdiği başarılar üzerine vezirlik rütbesine terfi etti. Bundan sonra sırasıyla; Bağdat, Mısır, Bosna ve Budin valiliklerinde bulundu. 1684 yılında Halep Valiliğine, aynı yıl tekrar Budin Valiliğine tayin edildi.

Budin Valisi iken az bir kuvvetle 1686 yılında doksan bin kişilik Haçlı ordusunun kuşatmasına karşı durdu. Üç buçuk aylık kuşatma süresince Haçlı ordularının art arda on sekiz taarruzunu püskürttü ve düşmanın teslim tekliflerini de geri çevirdi. Gittikçe azalan kuvvetlerine şehre hakim tepeleri ele geçiren Kutsal İttifak ordusu yüzünden yardımcı kuvvet de alınamıyordu. Savaş sırasındaki talihsizliklere 1500 Osmanlı askerini aynı anda öldüren cephanelik patlaması da eklenince savunma zorlaşır. Daha sonra bütün askerlerini gönderip yüz tane fedaisi ile iç kaleye çekilir. Çok rahatlıkla kaçıp kurtulabileceği halde, "Bize yakışmaz... şanımıza leke sürdürmem!.." diyerek koca bir ordu karşısında askerleriyle birlikte ön saflarda çarpışmaya katılır. 2 Eylül 1686 günü Kutsal İttifak birlikleri altı koldan genel taarruza geçer. Abdurrahman Abdi Paşa Beç Kapısı'nda hakkın rahmetine kavuşur. Öldüğünde 70 yaşındadır. Ancak, öldüğüne İttifak kuvvetlerinden kimse kanaat getiremez, yanına da sokulamazlar. Korku ve endişeyle bakarlar. Onun yerde cansız uzandığını görenler, öyleyse gidin de gözlerinizle görün derler. Merhum Yiğit Arnavut Paşa, kolay kolay hafızalardan silinmeyen bir yer etmiştir kalplerde.

Arnavut Abdurrahman Abdi Paşa

Şehre daha sonra yerleşen Macarlar ise Abdi Paşa'nın kahramanlıklarını asırlar boyunca unutmazlar ve şehit düştüğü yere çok daha sonraları üzerinde şu ifadelerin yazılı olduğu bir mezar taşı dikerler.

Bu taşta "145 yıllık Osmanlı egemenliğinin son Buda Valisi Abdurrahman Abdi Arnavut Paşa, bu yerin yakınında 1686 Eylül ayının 2. günü öğleden sonra yaşamının 70. yılında maktul düştü. Kahraman düşmandı, rahat uyusun!" yazılıdır.

Mezar taşındaki Osmanlı Türkçesi ibare şu şekildedir: "Bûdîn vilâyeti son vâlîsi Vezîr Arnavud 'Abdurrahman 'Abdî Paşa 1686 senesi eylülünün ikisinde ba'de zuhr işbu mahall civârında şehîd olmuşdur. Rahmetullâhi 'aleyh''

Kabri, Toth Arpad Sokağı’nda bulunmaktadır. Beç Kapısı’na hâkim tepemsi görünümlü bir düzlüktedir. Dört köşesi gülle ile çevrilidir ve zincirlerle de korumaya alınmıştır.

Abdurahman Abdi Paşa'nın mezar taşı (Türkçe bölüm)

Abdurahman Abdi Paşa'nın mezarı (Macarca bölüm)